10 voordelen van open speelgoed
Veel speelgoed vertelt je kind precies wat het moet doen. Druk op het knopje, luister naar het geluidje – klaar. Maar ander speelgoed daagt kinderen juist uit om zélf te bedenken wat er gebeurt. Dat noemen we open speelgoed en het heeft veel voordelen ten opzichte van gesloten speelgoed.
In deze blog lees je wat het verschil is tussen open en gesloten speelgoed, waarom open speelgoed zo krachtig is én we geven je onze top 10 favoriete voorbeelden.
Verschil open en gesloten speelgoed
Open speelgoed heeft geen vaste vorm van gebruik. Je kind bepaalt zélf wat het ermee doet. Zo is Kapla de ene keer een brug, dan weer een toren of een bed voor een pop. Er is geen goed of fout, geen vast einddoel, alleen spel.Bij gesloten speelgoed ligt het doel wél vast. Denk aan VTech Toet Toet-auto’s, een knuffel die het alfabet opnoemt of een memoryspel. Het leert je kind iets aan, maar laat weinig ruimte voor fantasie of creatief denken.
Voordelen
1. Meer creativiteit
Toen mijn kinderen klein waren, stond er altijd een houten kist op wielen met duizend Kapla-plankjes in de woonkamer. Die werden dagelijks gebruikt en gecombineerd met ander speelgoed. Eén van mijn zoons had een groot ridderkasteel van Playmobil bij elkaar gespaard. Met Kapla bouwden ze er samen nóg een kasteel bij.
Ze verzonnen een heel verhaal met veldslagen, onderhandelingen en een toernooi. Een andere keer werd de kamer omgetoverd tot een Formule 1-circuit, met Waytoplay-wegdelen en raceauto’s van Lego. Hun creativiteit was oneindig!
2. Minder overprikkeling
Open (en vaak passief) speelgoed geeft geen licht- of geluidssignalen. Dat maakt het rustiger voor het zenuwstelsel – vooral fijn voor kinderen die gevoelig zijn voor prikkels of snel overprikkeld raken.
3. Betere concentratie
Kinderen blijven vaak langer spelen met open speelgoed. Ze raken verdiept in hun eigen verhaal en worden minder snel afgeleid. Er is geen knopje dat het werk overneemt – ze blijven zelf aan zet.
4. Meer zelfstandigheid
Zonder vaste instructies leert een kind zelf keuzes maken, problemen oplossen en het spel vormgeven. Dat versterkt het zelfvertrouwen én de executieve functies.
5. Duurzaam en tijdloos
Open speelgoed is vaak gemaakt van natuurlijke materialen, gaat lang mee en groeit mee met de leeftijd van je kind. Geen batterijen of schermpjes die stuk kunnen, maar degelijk speelgoed dat generaties meegaat. Goed voor je portemonnee – én de planeet.
6. Stimuleert de fantasie
Er is geen vast script, dus kinderen worden uitgedaagd om zelf te bedenken wat iets is en hoe het werkt. Een blauwe doek kan vandaag een cape zijn, en morgen een zee voor een piratenschip.
7. Versterkt probleemoplossend vermogen
“Hoe bouw ik die toren hoger zonder dat hij omvalt?” – open spel daagt kinderen uit om zelf te denken, proberen en leren.
8. Biedt ruimte voor emoties
In vrij spel kunnen kinderen gebeurtenissen verwerken, emoties naspelen en grip krijgen op hun wereld. Spel is dé taal van het kind.
9. Groeit mee met de leeftijd
Wat voor een peuter een stapelsteen is om op te balanceren, is voor een schoolkind een eiland in een fantasiespel. Open speelgoed blijft relevant.
10. Stimuleert samenwerking
Zonder vaste regels nodigt open speelgoed uit tot samenspel, overleg en het samen bedenken van verhalen en spelstructuren.
Dit is onze top 10 favoriete open speelgoed
Kapla of houten blokken – eindeloos bouwen en stapelen
Stapelstein – bewegen, klimmen, sorteren en fantasiespel
Magnatiles / Connetix – bouwen met vormen, patronen en magnetisme
Doekjes en lakens – van tent tot cape, verkleedspel of hangmat
Houten dieren of poppetjes – rollenspel zonder voorgeschreven verhaal
Wobbel – beweging, evenwicht, ontspanning en creatief spel
Loose parts (schelpen, kurken, knopen, takken) – vrij combineren en creëren
Grimms regenboog – torens of hekken bouwen, sorteren, versieren of balanceren
Waytoplay autobanen – zelf routes en werelden bedenken
Wobbel Candy – rollen, bouwen, schuiven en tollen
Open speelgoed lijkt misschien ‘saai’, maar het is juist een rijke bron van spel en ontwikkeling. Het geeft geen opdracht, het geeft ruimte.
Kinderen mogen weer zélf bedenken, bouwen, ontdekken en verzinnen en dat is precies wat hun brein en lijf nodig hebben. Juist in die vrijheid ontstaan de mooiste ideeën, de diepste concentratie en het leukste spel.
N.B. Deze blogpost is niet gesponsord maar geschreven uit enthousiasme en ter inspiratie. Soms staan er links in naar handige artikelen die te koop zijn bij een webshop. Dit kunnen gewone links zijn maar ook zogenaamde affiliate links die werken met Cost per sale (CPS). Er wordt aan Beweegwereld een kleine vergoeding betaald als de klant een artikel koopt via de link in dit blog.
Alle inhoud (teksten, afbeeldingen, bestanden) op deze website en intellectueel ontwerp van deze website is eigendom van Beweegwereld. Het is niet toegestaan om (delen) van de inhoud te kopiëren of te (her)publiceren in welke vorm dan ook. Het is wel toegestaan om links naar artikelen op deze website te publiceren met bronvermelding.